Salah!

Naar het einde van de vastenperiode werd door de dorpelingen – inclusief mijzelf – een week vantevoren al reikhalzend uitgekeken. Het aftellen was begonnen en de voorbereidingen op de Salah werden getroffen. Maar eerst moest er nog gewoon gevast worden en had ik mezelf voorgenomen om de laatste dag nog één keer mee te doen. En dit keer wel zoals mijn dorpelingen het doen, dus eten en drinken rond 4.30 uur en dan de maag pas weer verwennen om 18.15 uur. Met vasten was ik overigens na 5 + 2 dagen gestopt omdat ik flink ziek was geworden. Hoge koorts, niet kunnen zweten en een heftige diarree hielden mij enkele dagen op bed. Nou ja, op bed en op de pot om eerlijk te zijn. In de nacht dat het het ergste was, heb ik een tijd lang buiten op een emmer gezeten; het bleef maar stromen. Lekker hapje voor de (malaria)muggen ook, zo’n blote kont op een emmer ;-).

Was het vasten te zwaar geweest? Het was waarschijnlijk niet de veroorzaker van de ziekte, maar fungeerde volgens mij wel als katalysator, door het verminderen van de weerstand van mijn lichaam. De veroorzaker was zeer waarschijnlijk een .... watermeloen! Nu had ik wel eens eerder ergens op een weblog gelezen dat watermeloenen in Afrika niet altijd betrouwbaar zijn, dus was ik een gewaarschuwd man. Maar ja, een keer een watermeloen meenemen voor mijn gastgezin in plaats van ananas en bananen vond ik wel een aantrekkelijk idee. De moeder van het gastgezin had echter snel door dat de watermeloen wat bedorven was en had het grootste deel weggegooid. Van het overgebleven deel kreeg ik uiteraard het grootste stuk, zelf aten ze er nauwelijks van. Maar zeggen dat de watermeloen bedorven is... nee dat kon ze natuurlijk niet doen tegenover de schenker – ik dus.

Maar gelukkig had mijn lichaam nog voldoende kracht om deze ziekte te overwinnen, al heeft het me wel enkele kilo’s aan lichaamsgewicht gekost. Maar dat kon op de salah weer rechtgezet worden, zo werd mij verteld. Eten, eten, eten is dan namelijk het motto. Na afloop van de salah weet ik dat rijst, rijst, rijst ook een prima motto voor deze dag is.

De salah begon echter met een droevige constatering: “mijn” baby goat Djeer Djan was in de nacht overleden. Helaas overlijden er vaker jonge geitjes doordat de moeders hun jongen vaak nauwelijks willen voeden. Voor mijn gastgezin was het dan ook geen gebeurtenis om lang bij stil te staan; het was immers een feestdag! Om deze bijzondere dag zo goed mogelijk samen met de dorpelingen te vieren, besloot ik om in de ochtend mee te gaan naar de moskee. In mijn Afrikaanse shirt, dat ik de dag ervoor had opgehaald bij de kleermaker. Het gebed vond overigens in de buitenlucht plaats, omdat de moskee simpelweg te klein was. Ik mocht tussen de mannen op een mat plaatsnemen en heb – na een eerste aarzeling – ook meegedaan aan het gebedsritueel. Wat ik hier wel mooi aan vond, is dat je een half uur lang met iedereen samen het gebed doet. Dat levert voor mij veel meer een gevoel van samen het geloof beleiden op dan het luisteren en kijken naar een priester die de mis doet.

Na het gebed was het tijd voor de families om hun eten te delen met familieleden, buren en vrienden. Vrouwen en kinderen lopen dan met bladen met pannetjes van de ene compound naar de andere om eten uit te delen. Na verloop van tijd staan er dan ook allerlei verschillende pannetjes van verschillende gezinnen in de compound, gevuld met .... rijst! Maar wel rijst van een heel goede kwaliteit. Dat was toch wel even wat anders dan de rijst die ik anders in mijn gastgezin voorgeschoteld krijg. Heerlijk gewoon! En dan ook nog met een dobbelsteen vlees erbij, hmmmm, smullen hoor. Zelfs om 9.15 uur toen ik mijn eerste pannetje van het gezin voorgeschoteld kreeg :-).

Na het eten en het uitwisselen van groeten aan mijn gastgezin en de bezoekers, ben ik zelf op pad gegaan in het dorp om bekenden te groeten. Het gaf me een erg fijn gevoel om te merken dat ik overal erg welkom was en ik een goede band voel met mijn dorpsgenoten. Ook heb ik toen alvast afscheid genomen van de ouderen van mijn dorp met een fles gin. Ondanks dat de meesten moslim zijn, zijn deze mannen gek op sterke drank en werd mijn afscheidscadeau dan ook met open armen ontvangen. Het werd dan ook een gezellig onderonsje met de heren.... :-). Gezellig was ook de rest van de dag die ik al mens-erger-je-niet-tend en spelend met de kinderen heb doorgebracht. En natuurlijk ging het eten de hele dag nog door, dus ging ik met een volle buik naar bed!

Op het werk zijn de werkzaamheden voor mij een afrondende fase ingegaan. Nu mijn vertrek naderend is en ze daar op kantoor ook van doordrongen zijn, willen ze met mij nog een aantal werkzaamheden afronden. Voor Ghanese begrippen gaat het dan ook ineens erg snel met afspraken maken en beslissingen nemen ;-). Zo is er eindelijk een bijeenkomst met het management commité in mijn dorp geweest. Daar had ik al vanaf mijn eerste week om gevraagd en nu was het dan eindelijk zover. Ik heb hen het nieuwe toeristenprogramma uitgelegd en de statuten voor het commité besproken. Na een goede discussie kon ik de door het gehele commité ondertekende statuten zelfs al een paar dagen later ophalen. Ongekend!! Voor de drummers hebben wij de eerste drums aangeschaft en wij hebben een bespreking gehad met de verschillende drummers en dansers in verband met het nieuwe programma voor toeristen. Aan mij het verzoek om in twee dagen tijd een en ander op papier te zetten wat alle partijen dan moeten ondertekenen. Vanwege de vele werkzaamheden heb ik toen toch maar een keer gezegd dat mij dat echt niet mer ging lukken gedurende mijn resterende dagen :-).

De nieuwe toeristenmap is inmiddels ook geheel af en ga ik in NL uitprinten. De meeste dingen zijn in Ghana veel goedkoper dan in NL, maar alles wat met computers en randapparatuur te maken heeft, is schrikbarend duur. Printen in kleur kost zeker 25 eurocent per bladzijde en dan moet je nog maar afwachten hoe de kwaliteit van de kleuren is. Dat kan ik dus beter op mijn eigen printer doen.
In verband met de bouw van het guesthouse heb ik inmiddels ook enkele besprekingen gehad met de aannemer. Ondanks dat de beste man aangeeft dat zijn offerte alle benodigde materialen en werkzaamheden bevat, hebben we na een van de besprekingen toch nog sloten voor de deuren en transportkosten moeten toevoegen. Samen met de sterke stijging van de prijzen, zorgt dat ervoor dat het eerder afgegeven budget onder druk staat. Zaak dus om dit project vanuit Meet Africa goed te coordineren. Dat is overigens sowieso nodig, omdat we alleen de subsidie krijgen als het project ook binnen een jaar en voor het afgegeven budget wordt uitgevoerd. Vanuit NL zal ik daarom nog op papier zetten wat de taken en verantwoordelijkheden van zo’n projectleider/coordinator moeten zijn, zodat Meet Africa op zoek kan gaan naar een geschikt persoon voor deze functie.

Tenslotte ben ik de laatste dagen ook nog als fotograaf ingezet. Een aantal donoren sponsoren via Meet Africa schoolkinderen en de Nederlandse organisatie had gevraagd om voor deze donoren informatie te verzamelen over die schookinderen. Zoals naar welke school ze gaan, in welke klas ze zitten, hoe ze het doen enz. En een foto van het kind erbij is dan natuurlijk wel erg leuk. Dus heb ik achter op de motor weer heel wat nieuwe dorpen en wijken van Tamale gezien om plaatjes van deze kinderen te schieten. Erg leerzaam weer om te zien hoe makkelijk je een klas binnen kunt stappen om een kind op de foto te zetten en van de docent een lijst met boeken en andere benodigdheden op te vragen. En opvallend hoeveel kinderen er tijdens een les de klas in en uit lopen, zonder dat de docent zich daar iets van aantrekt! Het onderwijs in Ghana kan dan ook nog wel een stimulans en gemotiveerde docenten gebruiken.